Fyzje Hallum

wurkje oan moarn, mei de krêft fan hjoed

Onderdeel van Fyzje Hallum

Smart Energy Hub Hallum

Een lokaal initiatief voor een leefbaar en toekomstbestendig dorp

De energievraag in Hallum is uitzonderlijk hoog. Dat komt vooral door de aanwezigheid van vijf grote internationale familiebedrijven die hier al generaties lang gevestigd zijn. Zij zorgen samen voor directe en indirecte werkgelegenheid voor duizenden mensen in Hallum en de regio. Tegelijkertijd is Hallum een hechte gemeenschap, met een actief verenigingsleven en relatief veel voorzieningen voor een dorp van deze omvang. Die sociale structuur is nauw verweven met de aanwezigheid van de bedrijven.

Door de beperkte capaciteit op het elektriciteitsnet (netcongestie) staat die leefbaarheid onder druk. Bedrijven kunnen niet verduurzamen of uitbreiden, nieuwe woningen kunnen niet aangesloten worden op het net en ook de overstap naar aardgasvrije oplossingen bij bestaande woningen stagneert. Het risico bestaat dat bedrijven op termijn hun activiteiten verplaatsen, met grote gevolgen voor werkgelegenheid en het dorpsleven.

Om deze dreiging het hoofd te bieden, is door ondernemers en betrokken partijen een gezamenlijk initiatief gestart: de Smart Energy Hub Hallum (SEH).

Hoe houden we Hallum leefbaar en toekomstbestendig?

​In deze video vertellen ondernemers, inwoners en betrokken partijen waarom de Smart Energy Hub zo belangrijk is voor Hallum. Een krachtig verhaal over samenwerken aan energie, werkgelegenheid en de toekomst van ons dorp.

Smart Energy Hub Hallum - 2024

Het streven naar een toekomstbestendige energievoorziening heeft geleid tot het concept van een Smart Energy Hub voor Hallum. Deze hub vormt een geïntegreerd knooppunt waar diverse energiebronnen samenkomen, worden opgeslagen en gedistribueerd om te voorzien in de groeiende energiebehoeften. Het biedt de mogelijkheid om de verduurzaming en de uitbreiding bij de ondernemers en van het dorp te kunnen realiseren. Gezamenlijk zetten we de schouders eronder om dit te gaan realiseren. #smartenergyhub #energietransitie #netcongestie #verduurzamen #education #video #information #futureofwork Video: Beeldkrullend

Wat is de Smart Energy Hub Hallum?

De Smart Energy Hub Hallum is een concept waarbij lokaal opgewekte energie (uit zon en wind) slim wordt verdeeld en opgeslagen, zodat bedrijven en bewoners meer grip krijgen op hun energievoorziening. Door energie lokaal te gebruiken en op te slaan, ontstaat er ruimte op het net en wordt de afhankelijkheid van externe infrastructuur kleiner. Het idee is om dit in te richten binnen een lokaal georganiseerd geheel, met als doel om Hallum leefbaar en economisch sterk te houden.

Belangrijke elementen in het concept zijn:

  • Lokale opwek van duurzame energie
  • Energieopslag en slimme software voor sturing
  • Aansluiting op het net in 2026 (na verzwaring)
  • Samenwerking tussen bedrijven, dorpsbelang, gemeente, provincie en netbeheerder

Het is nadrukkelijk geen eindbeeld, maar een afbakening van wat minimaal nodig is om tot een duurzame oplossing te komen.

Voortgang tot nu toe

Het afgelopen jaar is intensief gewerkt aan het in kaart brengen van de technische, juridische en ruimtelijke mogelijkheden. Onder leiding van adviesbureau Equadraat is een energieplan opgesteld en zijn er gesprekken gevoerd met onder meer Doarpsbelang Hallum, de gemeente Noardeast-Fryslân, ondernemers uit Hallum en netbeheerder Liander.

Er is consensus ontstaan over de kern van de oplossing: een lokaal energiesysteem met zoveel mogelijk lokaal eigendom en samenwerking. Binnen dat plan wordt ook gekeken naar het oprichten van een energiecoöperatie waarin zowel bedrijven als inwoners kunnen deelnemen. Er wordt gedacht aan twee mogelijke vormen:

  1. een coöperatie vanuit het dorp zelf;
  2. een bredere constructie met meerdere belanghebbenden.

Hoe dit eruit gaat zien, is nog onderwerp van uitwerking.

Ook wordt gekeken naar het benodigde ruimtelijke beleid. De beoogde windturbines (enkele grote in plaats van veel kleine) en zonnepanelen op land vragen om maatwerk binnen de provinciale omgevingsverordening. Zonder die ruimte kan het plan in de huidige vorm niet worden uitgevoerd.

Huidige status en vervolgstappen

Er ligt nu een gezamenlijk plan met brede ondersteuning van ondernemers, dorpsbelang, gemeente en netbeheerder. Het plan is op hoofdlijnen gereed, maar nog niet definitief. Belangrijke keuzes – zoals over landschappelijke inpassing, juridische vormgeving en betrokkenheid van bewoners – worden de komende maanden verder uitgewerkt.

Er is op dit moment nog geen bijeenkomst geweest met bewoners, en er is ook nog geen datum gepland. Een volgend overleg tussen de betrokken partijen staat gepland na de zomer van 2025. In dat gesprek wordt besproken hoe en wanneer het dorp verder wordt geïnformeerd en betrokken bij de vervolgstappen.

Doarpsbelang Hallum wil hierbij zorgvuldig te werk gaan. Eerst wordt afgestemd met de projectpartners en de dorpspartners zoals het dorpshuis en de Hallumer Onderdernemers Club (HOC). Daarna volgt de bredere communicatie richting het dorp.

In het kort: waarom is de SEH belangrijk?

  • Ruimte op het net voor verduurzaming, woningbouw en bedrijvigheid
  • Behouden en versterken van werkgelegenheid in Hallum en omgeving
  • Lokaal eigendom en zelfvoorziening via energiecoöperatie
  • Toekomstgericht wonen (van het gas af)
  • Ondersteund door gemeente, provincie en Liander
  • Nog geen definitief plan – maatwerk in wet- en regelgeving is nodig

Op de hoogte blijven?

We werken in blogvorm: bij elke nieuwe ontwikkeling plaatsen we hieronder een update.

De informatie op deze pagina is bijgewerkt op basis van de stand van zaken tot en met juli 2025. Nieuwe ontwikkelingen worden hier toegevoegd zodra beschikbaar.

Laatste update – juli 2025

  • De definitiefase van de Smart Energy Hub Hallum is gestart (vanaf 1 februari 2025)
  • Herijking van de vermogensbehoefte van de bedrijven is afgerond
  • De analyse van zonne-opwek op eigen terrein is voltooid (april 2025)
  • Er wordt gewerkt aan:
    • Inzicht in de benodigde aanvullende windopwek
    • Een financiële businesscase voor gezamenlijke netaansluiting (GTO/hub)
    • Een eerste indicatieve kWh-prijs
  • Eerste verkennende gesprekken met windmolen-eigenaren in de Nijkerpolder zijn gepland
  • Ook wordt gesproken met de gemeente en de Vliegbasis Leeuwarden over mogelijke opwekcapaciteit
  • Voor de energiecoöperatie is een verkenningstraject gestart
  • Een volgend gesprek tussen partijen (Ekwadraat, gemeente, ondernemers en Doarpsbelang) staat gepland voor begin september 2025